Statutory Instruments made by the National Assembly for Wales

ystyr "Cyfarwyddeb 79/112" ("Directive 79/112") yw Cyfarwyddeb y Cyngor 79/112/CEE[2] ar gyd-ddynesiad cyfreithiau'r Aelod-wladwriaethau yngln â labelu, cyflwyno a hysbysebu bwydydd, fel y'i diwygiwyd (i'r graddau y mae'n berthnasol i'r Rheoliadau hyn) gan Gyfarwyddeb y Cyngor 86/197/CEE[3] a Chyfarwyddeb y Cyngor 89/395/CEE[4];

ystyr "cyffaith blawd" ("flour confectionery") yw unrhyw fwyd wedi'i goginio sy'n barod i'w fwyta heb ei baratoi ymhellach (heblaw ei aildwymo), y mae grawnfwyd mâl yn gynhwysyn sy'n nodweddiadol ohono, gan gynnwys teisennau brau, sbwnjis, cramwyth, myffins, macarns, rataffias, toes a chasys toes ac mae'n cynnwys hefyd meringues, petits fours a thoes a chasys toes sydd heb eu coginio, ond nid yw'n cynnwys bara, pizzas, bisgedi, bara crimp, bara gwastad allwthiedig nac unrhyw fwyd sy'n cynnwys llenwad y mae unrhyw gaws, cig, syrth, pysgod, pysgod cregyn, deunydd protein llysieuol neu ddeunydd protein microbig yn gynhwysyn ynddo;

ystyr "cynnyrch cyffeithiol" ("confectionery product") yw unrhyw eitem o gyffaith siocled neu gyffaith siwgr;

ystyr "cynnyrch cyffeithiol ffansi" ("fancy confectionery product") yw unrhyw gynnyrch cyffeithiol ar ffurf ffigur, anifail, sigarèt neu wy neu ar unrhyw ffurf ffansi arall;

ystyr "y Ddeddf" ("the Act") yw Deddf Diogelwch Bwyd 1990;

mae "gwerthu" ("sell") yn cynnwys cynnig i'w werthu neu ddangos i'w werthu neu ei gael mewn meddiant i'w werthu, a dehonglir "gwerthu" ("sale") yn unol â hynny.

mae "iâ bwytadwy" ("edible ice") yn cynnwys hufen iâ, iâ dwr ac iâ ffrwythau, p'un ai ar ei ben ei hun neu mewn cyfuniad ag unrhyw fwyd tebyg;

ystyr "manylion GMO" ("the GMO particulars") yw'r manylion labelu penodol ychwanegol a fynnir gan Erthygl 2(3) o Reoliad 1139/98 ac Erthyglau 2 a 4 o Reoliad 50/2000;

mae "paratoi" ("preparation"), mewn perthynas â bwyd, yn cynnwys gweithgynhyrchu ac unrhyw ffurf ar brosesu neu drin, a dehonglir "wedi'i baratoi" yn unol â hynny;

ystyr "Rheoliad 258/97" ("Regulation 258/97") yw Rheoliad Senedd Ewrop a'r Cyngor (CE) Rhif 258/97 [5]) ynghylch bwydydd newydd a chynhwysion bwyd newydd;

ystyr "Rheoliad 1139/98" ("Regulation 1139/98") yw Rheoliad y Cyngor (CE) Rhif 1139/98[6] (fel y'i cywirwyd[7]) ynghylch gorfod dangos, ar labelau bwydydd penodol a gynhyrchwyd o organeddau a addaswyd yn enetig, fanylion heblaw'r rhai y darperir ar eu cyfer yng Nghyfarwyddeb 79/112/CEE, fel y'i diwygiwyd gan Reoliad y Comisiwn (CE) Rhif 49/2000 [8];

ystyr "Rheoliad 50/2000" ("Regulation 50/2000") yw Rheoliad y Comisiwn (CE) Rhif 50/2000[9]) ar labelu bwydydd a chynhwysion bwyd sy'n cynnwys ychwanegion a chyflasynnau a addaswyd yn enetig neu wedi'u cynhyrchu o organeddau a addaswyd yn enetig;

ystyr "wedi'i ragbacio i'w werthu'n uniongyrchol" ("prepacked for direct sale") -

(a) mewn perthynas â bwyd heblaw cyffaith blawd, bara ac iâ bwytadwy, yw wedi'i ragbacio gan fanwerthwr er mwyn i'r manwerthwr hwnnw ei werthu ar y safle lle mae'r bwyd yn cael ei bacio neu o gerbyd neu o stondin a ddefnyddir gan y manwerthwr hwnnw, a

(b) mewn perthynas â chyffaith blawd, bara ac iâ bwytadwy, yw wedi'i ragbacio gan fanwerthwr i'w werthu fel yn is-baragraff (a) o'r diffiniad hwn, neu wedi'i ragbacio gan gynhyrchydd y bwyd er mwyn i gynhyrchydd y bwyd ei werthu naill ai ar y safle lle cynhyrchwyd y bwyd neu ar safle arall y mae'r cynhyrchydd bwyd yn cynnal ei fusnes ohono o dan yr un enw â'r busnes sy'n cael ei gynnal ar y safle lle mae'r bwyd yn cael ei gynhyrchu.

ac yn y diffiniad hwn mae "safle" yn cynnwys unrhyw long neu awyren.

    (2) Mae i ymadroddion eraill a ddefnyddir yn y Rheoliadau hyn ac yn Rheoliad 1139/98 neu Rheoliad 50/2000 yr un ystyr yn y rheoliadau hyn ag sydd iddynt yn y Rheoliad o dan sylw.

    (3) Rhaid ystyried bod bwyd wedi'i ragbacio ar gyfer y Rheoliadau hyn

(a) os yw yn barod i'w werthu i'r prynwr terfynol neu i fasarlwyydd, a

(b) os yw


(i) wedi'i roi mewn pecyn cyn cael ei gynnig i'w werthu yn y fath ffordd ag i beidio â chaniatáu newid y bwyd, p'un ai wedi'i amgáu'n gyfan gwbl neu'n rhannol yn unig, heb agor neu newid y pecyn, neu

(ii) wedi'i amgáu'n gyfan gwbl mewn pecyn cyn cael ei gynnig i'w werthu a bwriedir iddo gael ei goginio heb agor y pecyn, ond nid yw bwyd i gael ei ystyried fel bwyd wedi'i ragbacio at ddibenion y Rheoliadau hyn os yw'n felysyn neu siocled sydd wedi'i lapio'n unigol ac sydd heb ei amgáu mewn unrhyw becyn ychwanegol ac nad yw wedi'i fwriadu i'w werthu fel eitem unigol.

    (4) Dehonglir unrhyw gyfeiriad yn y Rheoliadau hyn at reoliad â rhif fel cyfeiriad at y rheoliad sydd â'r rhif hwnnw yn y Rheoliadau hyn, oni fydd y cyd-destun yn mynnu fel arall.

    (2) Ni fydd dim ym mharagraff (1) uchod yn atal gorfodi rheoliad 7(c).

    (3) At ddibenion paragraff (1) uchod, mae i "cylchredeg yn ddirwystr" yr un ystyr â "free circulation" yn Erthygl 23(2) o'r Cytuniad yn sefydlu'r Gymuned Ewropeaidd.

    (4) Nid oes angen marcio na labelu â'r manylion GMO unrhyw fwyd wedi'i ragbacio, sydd naill ai wedi'i gynnwys mewn potel wydr ac arni farc annileadwy ac y bwriedir ei hailddefnyddio ac nad oes arni label, cylch na choler, neu y mae gan wyneb mwyaf ei becyn arwynebedd o lai na deg centimetr sgwâr.

Dull marcio neu labelu: gofyniad cyffredinol
     4. Pan fydd unrhyw fwyd heblaw'r bwyd y mae rheoliad 5 yn gymwys iddo yn cael ei werthu, rhaid i'r manylion y mae Rheoliad 1139/98 neu Reoliad 50/2000 yn ei gwneud yn ofynnol eu marcio neu eu labelu arno ymddangos -

(a) ar y pecyn,

(b) ar label sydd ynghlwm wrth y pecyn, neu

(c) ar label sydd i'w weld yn glir drwy'r pecyn,

ac eithrio pan werthir i unrhyw un heblaw'r prynwr terfynol, y caiff y manylion hyn fel arall ymddangos ar y dogfennau masnachol yngln â'r bwyd yn unig, os oes modd gwarantu bod y dogfennau hynny sy'n cynnwys y manylion hyn i gyd, naill ai gyda'r bwyd y maent yn ymwneud ag ef neu wedi cael eu hanfon cyn i'r bwyd gael ei ddanfon, neu yr un pryd â hynny.

Dull marcio neu labelu: rheolau arbennig
     5.  - (1) Mae'r rheoliad hwn yn gymwys i'r canlynol  - 

(a) bwyd sydd heb ei ragbacio;

(b) bwyd sydd wedi'i ragbacio i'w werthu'n uniongyrchol; ac

(c) unrhyw gynnyrch cyffeithiol ffansi sydd wedi'i lapio'n unigol ac nad yw wedi'i amgáu mewn unrhyw becyn arall ac y bwriedir ei werthu fel eitem unigol.

    (2) Pan fydd unrhyw fwyd y mae'r rheoliad hwn yn gymwys iddo yn cael ei werthu i'r prynwr terfynol, rhaid i'r manylion y mae Rheoliad 1139/98 neu Reoliad 50/2000 yn ei gwneud yn ofynnol eu marcio neu eu labelu arno ymddangos, ac eithrio fel y darperir ym mharagraff (3) isod  - 

(a) ar label sydd ynghlwm wrth y bwyd, neu

(b) ar fwydlen, hysbysiad, tocyn neu label y mae'n hawdd i ddarpar brynwr ei ddirnad yn y man lle mae'n dewis y bwyd hwnnw.

    (3) Pan fydd bwyd  - 

(a) yn fwyd y mae gofynion labelu Rheoliad 1139/98 neu Reoliad 50/2000 yn gymwys iddo,

(b) a hwnnw  - 


(i) heb ei ragbacio, neu

(ii) wedi'i ragbacio i'w werthu'n uniongyrchol, ac



(c) yn cael ei werthu i'r prynwr terfynol mewn safle priodol,

rhaid peidio â thrin defnyddio labelau amgen yn lle'r manylion GMO ar ei ben ei hun fel achos o dorri'r gofynion labelu hynny ac at y diben hwn defnyddir labelau amgen, pan ddangosir y manylion amgen yn unol â pharagraff (4) isod, yn lle bod y manylion y cyfeirir atynt yn Erthygl 2(3) o Reoliad 1139/98 neu yn Erthyglau 2 a 4 o Reoliad 50/2000 yn ymddangos yn y dull a bennir ym mharagraff (2)(a) neu (b) uchod.

    (4) Dangosir manylion amgen yn unol â'r paragraff hwn yngln ag unrhyw fwyd y cyfeirir ato ym mharagraff (3) uchod os gwelir ar fwydlen, hysbysiad, tocyn neu label y mae'n hawdd i ddarpar brynwr ei ddirnad ac sydd wedi'i leoli yn y man ar y safle lle mae'n dewis y bwyd hwnnw -

(a) yn achos bwyd y mae gofynion labelu Rheoliad 1139/98 yn gymwys iddo, wybodaeth i'r perwyl bod rhywfaint o'r bwyd sy'n cael ei werthu ar y safle hwnnw yn cynnwys cynhwysion sydd wedi'u cynhyrchu o ffa soia neu indrawn a addaswyd yn enetig, neu'r ddau, yn ôl fel y digwydd, a bod gwybodaeth bellach ar gael oddi wrth y staff; a

(b) yn achos bwyd y mae gofynion labelu Rheoliad 50/2000 yn gymwys iddo, wybodaeth i'r perwyl y bod rhywfaint o'r bwyd sy'n cael ei werthu ar y safle hwnnw yn cynnwys ychwanegion neu gyflasynnau, neu'r ddau, yn ôl fel y digwydd, sydd wedi'u cynhyrchu o organedd a addaswyd yn enetig, a bod gwybodaeth bellach ar gael oddi wrth y staff.

    (5) Yn y rheoliad hwn, mae "safle" yn cynnwys unrhyw long neu awyren ac ystyr "safle priodol" yw safle -

(a) lle mae'r staff yn rhoi eglurhad ar gais darpar brynwr ynghylch a yw  - 


(i) bwyd penodol sy'n cael ei werthu ar y safle hwnnw, heblaw bwyd sy'n dod o fewn Erthygl 1(2) neu 2(2) o Reoliad 1139/98, yn cael ei gynhyrchu yn gyfan gwbl neu'n rhannol o gynnyrch a addaswyd yn enetig y cyfeirir ato yn Erthygl 1(1) o'r Rheoliad hwnnw, a

(ii) bwyd penodol sy'n cael ei werthu ar y safle hwnnw yn cynnwys ychwanegion neu gyflasynnau a gynhyrchwyd yn gyfan gwbl neu'n rhannol o organedd a addaswyd yn enetig, a



(b) lle mae gweithdrefn sefydledig ar y safle hwnnw ar gyfer rhoi gwybod yn gyson i'r staff yngln â'r wybodaeth honno.

    (6) Pan fydd unrhyw fwyd y mae'r rheoliad hwn yn gymwys iddo yn cael ei werthu heblaw i'r prynwr terfynol, rhaid i'r manylion y mae Rheoliad 1139/98 neu Reoliad 50/2000 yn ei gwneud yn ofynnol eu marcio neu eu labelu arno ymddangos -

(a) ar label sydd ynghlwm wrth y bwyd, neu

(b) ar docyn neu hysbysiad y mae'n hawdd i ddarpar brynwr ei ddirnad yn y man lle mae'n dewis y bwyd, neu

(c) mewn dogfennau masnachol yngln â'r bwyd lle gellir gwarantu bod y dogfennau hynny naill ai gyda'r bwyd y maent yn ymwneud ag ef neu wedi cael eu hanfon cyn i'r bwyd gael ei anfon, neu yr un pryd â hynny.

Eglurder y marcio neu'r labelu
     6.  - (1) Rhaid i'r manylion y mae Rheoliad 1139/98 neu Reoliad 50/2000 yn ei gwneud yn ofynnol eu marcio neu eu labelu ar fwyd, neu sy'n ymddangos ar fwydlen, hysbysiad, tocyn neu label yn unol â'r Rheoliadau hyn, fod yn hawdd i'w deall, yn hollol ddarllenadwy ac yn annileadwy a, phan fydd bwyd yn cael ei werthu i'r prynwr terfynol, rhaid i'r manylion a enwyd gael eu marcio mewn man amlwg mewn ffordd sy'n ei gwneud yn hawdd i'w gweld.

    (2) Rhaid peidio â chuddio, tywyllu neu ymyrryd â'r manylion hynny ag unrhyw fater ysgrifenedig neu ddarluniadol arall.

    (3) Rhaid peidio â chymryd bod paragraff (1) uchod yn atal rhoi manylion gan fasarlwywyr, yngln â bwydydd y mae eu rhywogaeth a'u math yn cael eu newid yn rheolaidd, drwy gyfrwng dros dro (gan gynnwys defnyddio sialc ar fwrdd du).

yn euog o dramgwydd a bydd yn agored i ddirwy na fydd yn fwy na lefel 5 ar y raddfa safonol o'i gollfarnu'n ddiannod.

Gorfodi
     8.  - (1) Yn ddarostyngedig i baragraff (2) isod, rhaid i bob awdurdod bwyd orfodi a gweithredu'r Rheoliadau hyn yn ei ardal a'r awdurdod hwnnw fydd yr awdurdod cymwys yn ei ardal at ddibenion ail baragraff Erthygl 2(2)(b) o Reoliad 1139/98.

    (2) Rhaid i bob awdurdod iechyd porthladd orfodi a gweithredu'r Rheoliadau hyn yn ei ardal mewn perthynas â bwyd sydd wedi'i fewnforio a'r awdurdod hwnnw fydd yr awdurdod cymwys yn ei ardal mewn perthynas â'r bwyd hwnnw at ddibenion ail baragraff Erthygl 2(2)(b) o Reoliad 1139/98.

Amddiffyniad mewn perthynas ag allforion
     9. Mewn unrhyw achos am dramgwydd o dan y Rheoliadau hyn, bydd yn amddiffyniad i'r person a gyhuddir brofi -

(a) bod y bwyd yr honnir bod y tramgwydd wedi'i gyflawni mewn perthynas ag ef wedi'i fwriadu i'w allforio i wlad â deddfwriaeth sy'n cyfateb i'r Rheoliadau hyn a'i fod yn cydymffurfio â'r ddeddfwriaeth honno; a

(b) yn achos allforio i Aelod-wladwriaeth fwyd y mae Rheoliad 1139/98 neu Reoliad 50/2000 yn gymwys iddo, fod y ddeddfwriaeth yn cydymffurfio â darpariaethau Rheoliad 1139/98 neu Reoliad 50/2000, fel y bo'n briodol, fel y'u darllenir gyda Chyfarwyddeb 79/112.

Cymhwyso darpariaethau amrywiol y Ddeddf

     10.  - (1) Bydd darpariaethau canlynol y Ddeddf yn gymwys at ddibenion y Rheoliadau hyn ac, oni fydd y cyd-destun yn mynnu fel arall, dehonglir unrhyw gyfeiriad yn y darpariaethau hynny at y Ddeddf neu at y Rhan ohoni at ddibenion y Rheoliadau hyn fel cyfeiriad at y Rheoliadau hyn  - 

adran 2 (ystyr estynedig "sale" etc);

adran 3 (rhagdybio bod bwyd wedi'i fwriadu i bobl ei fwyta);

adran 20 (tramgwyddau oherwydd bai person arall);

adran 21 (amddiffyniad o ddiwydrwydd dyladwy) fel y mae'n gymwys at ddibenion adran 8, 14 neu 15;

adran 30(8) (sy'n ymwneud â thystiolaeth ddogfennol);

adran 32 (pwerau mynediad);

adran 35(1) i (3) (cosbi tramgwyddau) i'r graddau y mae'n ymwneud â thramgwyddau o dan adran 33(1) a (2) fel y'u cymhwysir gan baragraff (3) isod; ac

adran 36 (tramgwyddau gan gyrff corfforaethol).

    (2) Wrth gymhwyso adran 32 o'r Ddeddf (pwerau mynediad) at ddibenion y Rheoliadau hyn, dehonglir y cyfeiriad yn is-adran (1)(a) i'r Ddeddf fel pe bai'n cynnwys cyfeiriad at Reoliad 258/97, Rheoliad 1139/98 a Rheoliad 50/2000.

    (3) Bydd darpariaethau canlynol y Ddeddf yn gymwys at ddibenion y Rheoliadau hyn ac, oni fydd y cyd-destun yn mynnu fel arall, dehonglir unrhyw gyfeiriad yn y darpariaethau hynny at y Ddeddf at ddibenion y Rheoliadau hyn fel pe baent yn cynnwys cyfeiriad at y Rheoliadau hyn, fel y'u darllenir gyda Rheoliad 258/97, Rheoliad 1139/98 a Rheoliad 50/2000  - 

adran 33 (rhwystro etc. swyddogion)

adran 44 (diogelu swyddogion sy'n gweithredu'n ddidwyll).

Diwygiadau canlyniadol
     11.  - (1) Diwygir Rheoliadau Labelu Bwyd 1996[10] (i'r graddau y maent yn gymwys i Gymru) yn unol â pharagraffau (2) i (11) isod.

    (2) Yn rheoliad 2(1) (dehongli), hepgorir diffiniadau "the GMO particulars" a "Regulation 1139/98".

    (3) Yn rheoliad 3(1)(iv) (esemptiadau), yn lle'r geiriau "Directive 94/54 and Regulation 1139/98" rhoddir y geiriau "and Directive 94/54".

    (4) Yn rheoliad 26 (mân becynnau a photeli penodol sydd wedi'u marcio annileadwy) -

(a) ym mharagraff (1), hepgorir is-baragraff (b) a'r gair "or" o'i flaen; a

(b) ym mharagraff (3A), hepgorir y geiriau "and the GMO particulars".

    (5) Yn rheoliad 35 (gofyniad cyffredinol ynghylch dull marcio neu labelu), hepgorir y geiriau "or by Regulation 1139/98".

    (6) Yn rheoliad 36 (dull marcio neu labelu yn achos bwyd y mae rheoliad 23 neu 27 yn gymwys iddo)  - 

(a) ym mharagraff (1), hepgorir y geiriau "or by Regulation 1139/98" ac "or (4A)"; a

(b) hepgorir paragraffau (4A) i (4C).

    (7) Yn rheoliad 38(1) (eglurder marcio neu labelu), hepgorir y geiriau "or by Regulation 1139/98".

    (8) Yn rheoliad 44(1) (tramgwyddau a chosbau) hepgorir is-baragraff (f);

    (9) Yn rheoliad 47(b) (amddiffyniad yngln ag allforion), yn lle'r geiriau ", Directive 94/54 and Regulation 1139/98" rhoddir y geiriau "and Directive 94/54".

    (10) Yn rheoliad 48 (cymhwyso darpariaethau amrywiol Deddf Diogelwch Bwyd 1990), hepgorir paragraff (2).

    (11) Yn rheoliad 50 (darpariaeth drosiannol), hepgorir paragraffau (5) i (7).

     12. Diwygir Rheoliadau Bwydydd Newydd a Chynhwysion Bwyd Newydd 1997[11] (i'r graddau y maent yn gymwys i Gymru), drwy hepgor paragraff 7 yn yr Atodlen (darpariaethau Cymunedol penodedig).

Darpariaethau trosiannol
     13.  - (1) Mewn unrhyw achos am dramgwydd  - 

(a) o dan reoliad 7(a), neu

(b) o dan reoliad 7(b), fel y'i darllenir gyda rheoliad 5 neu 6,

mewn perthynas â'r manylion y mae Rheoliad 1139/98 yn ei gwneud yn ofynnol eu marcio neu eu labelu ar unrhyw fwyd perthnasol, bydd yn amddiffyniad profi  - 

(i) yn achos bwyd a werthwyd i'r prynwr terfynol, ei fod wedi'i baratoi gan ddefnyddio cynhwysyn a oedd ar werth cyn 1 Medi 1998, neu

(ii) yn achos bwyd a werthwyd i fasarlwyydd, ei fod wedi'i baratoi gan ddefnyddio cynhwysyn a oedd ar werth cyn 10 Ebrill 2000.

    (2) Mewn unrhyw achos am dramgwydd  - 

(a) o dan reoliad 7(a), neu

(b) o dan reoliad 7(b), fel y'i darllenir gyda rheoliad 5 neu 6,

mewn perthynas â'r manylion y mae Rheoliad 50/2000 yn ei gwneud yn ofynnol eu marcio neu eu labelu ar unrhyw fwyd perthnasol , bydd yn amddiffyniad profi bod y bwyd wedi'i werthu i'r prynwr terfynol neu i fasarlwyydd a'i fod wedi'i baratoi gan ddefnyddio cynhwysyn a oedd ar werth cyn 10 Ebrill 2000.

    (3) At ddibenion paragraffau (1) a (2) uchod, ystyr "bwyd perthnasol" yw bwyd  - 

(i) nad yw wedi'i ragbacio, neu

(ii) sydd wedi'i ragbacio i'w werthu'n uniongyrchol.

Llofnodwyd ar ran Cynulliad Cenedlaethol Cymru o dan adran 66(1) o Ddeddf Llywodraeth Cymru 1998[12]


Jane Davidson
Dirprwy Lywydd, Cynulliad Cenedlaethol Cymru

14 Gorffennaf 2000

[2] OJ Rhif L33, 8.2.79, t.1.back

[3] OJ Rhif L.144, 29.5.86, t.38.back

[4] OJ Rhif L186, 30.6.89, t.17.back

[5] (ch) OJ Rhif L43, 14, 2, 97, t.1.back

[6] OJ Rhif L159, 3.6.98, t.4.back

[7] OJ Rhif L190, 4.7.98, t.86.back

[8] OJ Rhif L6, 11.1.2000, t.13.back

[9] (ch) OJ Rhif L6, 11.1.2000, t.15.back

[10] O.S. 1996/1499; O.S. 1998/1398, 1999/747, 1483 yw'r offerynnau diwygio perthnasol.back

[11] O.S. 1997/1335; y mae diwygiadau iddo nad ydynt yn berthnasol i'r Rheoliadau hyn.back

[12] 1998 p.38.back